Salderen en terugleververgoeding zonnepanelen
Yvo Verschoor Expert EnergieBijgewerkt op:17 september 2024
Blijft de salderingsregeling bestaan?
Bij het berekenen van de terugverdientijd gaan we nu nog uit van de salderingsregeling in de huidige vorm. Met Prinsjesdag is bekendgemaakt dat deze regeling vanaf 2027 wordt afgeschaft. In plaats daarvan krijg je recht op een 'redelijke vergoeding'. Maar dit is niet precies uitgewerkt. Wij blijven kritisch met het ministerie meekijken bij de uitwerking van de gewijzigde regeling.
Als het aan het kabinet ligt, komt er geen andere maatregel om zonnepanelen interessant te houden. Veel mensen dreigen nu door alle onzekerheid af te haken. Dat is slecht nieuws. Niet alleen voor de portemonnee van veel consumenten, maar óók voor de klimaatdoelen van de regering.
Dit jaar wil de politiek nog een knoop doorhakken. En om politici op andere gedachten te brengen trekt de Consumentenbond samen op met onder andere de woonbond, Aedes en Vereniging Eigen Huis. We willen op verschillende middelen de druk opvoeren.
Petitie gestart
Op 12 november 2024 is er een belangrijk debat in de Tweede Kamer over de afschaffing. Daarvoor is er een petitie gelanceerd. Deze heeft de boodschap: Zorg ervoor dat zonnepanelen voor iedereen blijven lonen.
Wat is terugleveren?
Zonder zonnepanelen is je energierekening simpel. De apparaten in je huis gebruiken elektriciteit, en daarvoor betaal je. Met zonnepanelen op je dak is dit niet meer zo simpel.
Met de elektriciteit die je zonnepanelen opleveren word je namelijk zelf ook een energieleverancier. Dit gebeurt elke keer als je panelen meer energie opwekken dan je op dat moment gebruikt. Je levert het overschot automatisch aan het energienet. Dat noemen we 'terugleveren'.
Direct verbruiken
Energie die je direct verbruikt gaat in de meeste gevallen niet het net op. Dus als je wasmachine draait terwijl de zon volop schijnt, lever je (een deel van) de op dat moment opgewekte elektriciteit niet terug.
Je energieleverancier en de overheid zien dit deel van je zelf opgewekte stroom niet. Ook niet als je een slimme meter hebt. Jij wel, als je tenminste een monitoringssysteem bij je panelen hebt.
Technische uitleg
Technisch gezien gaat de energie soms wel het net op. Dat gebeurt bij een 3 fasen aansluiting. En in het geval de zonnepanelen op (bijvoorbeeld) fase 1 zijn aangesloten en de groep van de wasmachine op fase 2.
De energiemeter verrekent de energie die over de fases verbruikt, of opgewekt wordt en laat dan het resultaat zien. Het effect is dat het voor de metersstanden niet uitmaakt op welke fasen de groepen worden aangesloten.
Wat is salderen?
De energieleverancier is wettelijk verplicht de zonnestroom die je teruglevert op jaarbasis te verrekenen met je verbruik uit het elektriciteitsnet. Dit heet salderen. Alleen over je netto (gesaldeerde) verbruik (afgenomen energie min teruggeleverde energie) betaal je verbruikskosten, energiebelasting en btw.
Vastrecht
Het vastrecht voor energietransport betaal je altijd, ook als je nettoverbruik nul is. De vermindering energiebelasting krijg je altijd. En is onafhankelijk van het wel of niet terugleveren van zonnestroom. In 2024 is dit €631.
Negatieve stroomrekening
Je totale elektriciteitsrekening kan met zonnepanelen daardoor makkelijk negatief uitkomen. Als je nog niet van het aardgas af bent, heb je daar natuurlijk nog wel kosten voor. En komt je energierekening nog niet op nul uit.
Energiemeter
Om je teruglevering daadwerkelijk vergoed te krijgen is het essentieel dat je energiemeter geschikt is om terug te leveren. Met de nieuwe energiewet wordt een meter die levering en teruglevering apart registreert verplicht. Normaal gesproken een slimme meter, maar je kunt die eventueel 'administratief uit' laten zetten.
Maandbedrag verlagen
In het eerste jaar dat je zonnepanelen hebt, is het maandbedrag dat je aan je energieleverancier betaalt te hoog. Daarna ontvang je bij je jaarnota een teruggave.
Het kan handig zijn om direct na het installeren van de zonnepanelen aan je energieleverancier te vragen of het maandbedrag omlaag kan. Normaal gesproken kun je ook later op ieder moment je termijnbedrag met maximaal zo'n 20% laten verlagen.
Stroomverbruik afstemmen op zonneschijn?
Energie die je direct gebruikt, lever je niet terug. Met de huidige regels maakt het meestal niet uit of je je zonne-energie direct zelf gebruikt of aan het net levert en later gebruikt.
Het maakt voor je energiekosten niet uit of de zon schijnt als je de wasmachine aanzet. Tenminste, zolang de salderingsregeling geldt. Dat is in ieder geval tot 1 januari 2027. De waarde van je zonne-energie blijft gelijk aan de kilowattuurprijs, inclusief belastingen, die je betaalt over afgenomen elektriciteit.
Wel help je om problemen op het energienet te voorkomen als je eigen stroom verbruikt wanneer de zon schijnt. Laad dan bijvoorbeeld de elektrische auto op of draai een wasje. Je bent zo minder afhankelijk van hoe en wanneer je energieleverancier de salderingsregeling uitvoert.
Dynamische energiecontracten
De vaste en variabele energiecontracten zijn nu nog bij verreweg de meeste mensen normaal. Maar ook dynamische energiecontracten worden langzaam populairder. De gasprijs verandert hierbij dagelijks en de stroomprijs zelfs ieder uur. De prijzen zijn een dag van tevoren bekend. Die zijn op te zoeken via internet of via apps.
Soms is er sprake van veel stroomproductie. Dat komt omdat er dan veel zon en wind is. Zo kan de elektriciteitsprijs urenlang negatief zijn. Dan loont het extra om grootverbruikers zoals wasdrogers of opladers voor een elektrische auto aan te zetten. En dan is het verstandig de zonnepanelen juist 'uit' te zetten.
Met slimme schakelaars en sensoren is dit allemaal automatisch te regelen. Maar dit is nu nog meer voor mensen die bedreven zijn op smarthome-gebied. Deze manier van omgang met met energie heeft wel een grote toekomst. Al is het maar omdat kostbare verzwaringen van het energienet, en daarmee hogere netbeheerkosten, dan beperkt kunnen blijven.
Redelijke terugleververgoeding
Als je op jaarbasis meer elektriciteit teruglevert dan je afneemt van het net, kan de leverancier het overschot niet salderen. Je teruggeleverde stroom wordt verrekend tot je verbruik op nul uitkomt. Je houdt dan als het ware nog teruggeleverde stroom over. Je energieleverancier betaalt een 'redelijke terugleververgoeding' voor dit overschot. Al krijg je ook steeds vaker te maken met terugleverkosten.
De Consumentenbond wil meer duidelijkheid over de 'redelijke terugleververgoeding'.
Autoriteit Consument en Markt
De Autoriteit Consument en Markt (ACM) moet erop toezien dat de vergoeding ook echt redelijk is. Maar momenteel heeft de ACM nog niet vastgesteld wat dan 'redelijk' is.
Wij dringen erop aan dat de overheid in de nieuwe Energiewet vastlegt hoe hoog de vergoeding minimaal moet zijn. Zodat je echt de garantie hebt dat je leverancier niet minder betaalt.
Onderzoek terugleververgoeding
In april 2023 onderzochten wij de terugleververgoedingen van energieleveranciers (pdf). Deze tarieven wijzigen regelmatig, maar ons onderzoek laat zien dat de vergoedingen tussen leveranciers enorm verschillen.
Energievergelijker
In onze Energievergelijker kun je zien welk energiecontract gunstig uitpakt in jouw situatie. De vergelijker houdt daarbij rekening met jouw verbruik, het aantal zonnepanelen en de verschillende terugleververgoedingen.
Je kunt bij de leveranciers ook het teruglevertarief bekijken. Klik daarvoor op 'Meer informatie' en dan op het tabblad 'Tarieven'. Het teruglevertarief verschijnt alleen als je hebt aangegeven dat je zonnepanelen hebt.
Let op
Hoewel er nu meer vaste contracten mogelijk zijn, tonen nog niet alle aanbieders hun gegevens in de productvergelijker. Check dan de teruglevertarieven op de websites van de leveranciers.
Rekenvoorbeelden
Voorbeeld 1
- Je hebt 7 zonnepanelen op je dak geplaatst.
- In de 12 maanden waar je energieafrekening over gaat hebben je panelen 2000 kWh geproduceerd. 300 kWh daarvan heb je tijdens de productie meteen gebruikt.
- In dezelfde 12 maanden heb je 2500 kWh stroom verbruikt.
- Daarvoor heb je dus 2500 - 300 = 2200 kWh van het net afgenomen.
- Tevens heb je 2000 - 300 = 1700 kWh aan het net teruggeleverd.
- Je hebt dus minder teruggeleverd dan je hebt afgenomen.
- De energieleverancier verrekent dan al je teruggeleverde stroom. Je betaalt over 2200 - 1700 = 500 kWh leveringstarief en belasting.
Voorbeeld 2
- Je hebt een groot dak waar je 14 zonnepanelen op hebt geplaatst.
- Deze produceerden 4700 kWh.
- De andere getallen houden we gelijk aan het eerste voorbeeld. 300 kWh van je zonnestroom heb je tijdens het opwekken verbruikt en je totale elektriciteitsverbruik was 2500 kWh.
- Je hebt dan 2200 kWh van het net afgenomen en 4400 kWh teruggeleverd.
- Je betaalt voor 0 kWh. Je betaalt wel vastrecht. Over 4400 - 2200 = 2200 kWh is de leverancier verplicht jou een redelijke vergoeding te betalen.
Let op: als je op jaarbasis evenveel stroom opwekt als verbruikt, zijn je variabele stroomkosten na salderen €0. Dat maakt in dit geval de hoogte van de vaste kosten des te belangrijker. Het vastrecht scheelt per leverancier. Onze Energievergelijker houdt rekening met het vastrecht en de terugleververgoeding van elke leverancier, zodat je goed kunt zien waar je met zonnepanelen het beste uit bent.
