Checklist overlijden: wat moet je regelen?

Akte van overlijden: hoe krijg je die?

Verklaring van overlijden

Bel de huisarts als iemand is overleden. Hij of zij komt dan langs om een verklaring van overlijden af te geven. Overlijdt iemand in het ziekenhuis? Dan doet de behandelend arts dit.

Akte van overlijden

Een akte van overlijden is een schriftelijk, officieel bewijs dat iemand is overleden. Je krijgt dit bewijs na aangifte van overlijden. Die aangifte doe je bij de burgerlijke stand van de gemeente waar de persoon is overleden.

Meestal doet een uitvaartverzorger dit, maar je kunt het zelf ook doen. Afhankelijk van de relatie met de overledene heb je daar soms een machtiging voor nodig. De gemeente maakt de akte van overlijden op. Nabestaanden krijgen een uittreksel van de akte.

Je hebt de akte van overlijden voor verschillende zaken nodig. Bijvoorbeeld voor:

• Toestemming van de gemeente om de overledene te laten begraven of cremeren. Ook dit regelt de uitvaartondernemer meestal voor je.
• Het melden van overlijden aan verschillende instanties, zoals een bank of verzekeraar.
• Opzeggen van bijvoorbeeld een huurcontract.

De kosten van een uittreksel van overlijden verschillen per gemeente en liggen tussen de €10 en €15.

Ga na of er al zaken geregeld zijn door overledene

• Heeft de overledene zijn wensen kenbaar gemaakt aan nabestaanden, op papier of al besproken met een uitvaartondernemer? Bij het regelen van een uitvaart moet je de (vermoedelijke) wensen van de overledene zoveel mogelijk volgen. Dat is een regel uit de Wet op de lijkbezorging.
• Had de overledene een uitvaartverzekering of een andere financiële regeling?
• Was de overledene lid van een uitvaartvereniging?
• Is er een testament of wilsbeschikking?
• Is er een adressenlijst voor het versturen van de rouwkaarten?

Weet je niet of de overledene een verzekering had of kun je het polisblad niet vinden? Dien dan een aanvraag in bij het Verbond van Verzekeraars om een polis te zoeken. Het Verbond van Verzekeraars gaat dan bij de aangesloten verzekeraars na of de overledene verzekerd was.

Neem contact op met een uitvaartverzorger

Tip: Neem de tijd om een uitvaartondernemer te kiezen. Soms denken nabestaanden dat ze direct na het overlijden een uitvaartondernemer moeten bellen, maar dat is niet nodig. Je kunt bijvoorbeeld ook kijken of het klikt bij een eerste gesprek of een offerte opvragen.

• Check of er al contact is geweest met een uitvaartverzorger. 
• Check eerst of de overledene een uitvaartverzekering had en welk soort verzekering. Soms voert een uitvaartverzorger van de verzekeraar de uitvaart in principe uit. Dit betekent niet dat je deze uitvaartverzorger moet kiezen. Het kan wel financieel nadelig zijn om de uitvaart door een andere uitvaartverzorger te laten uitvoeren. Vraag dit na.
• Is er nog geen uitvaartverzorger? Orienteer je dan en vraag bijvoorbeeld familie of kennissen naar hun ervaring. 
• De Stichting Klachteninstituut Uitvaartwezen behandelt op dit moment alleen nog klachten over uitvaartondernemers die aangesloten zijn. Een groot deel van de (vooral kleinere) uitvaartondernemers is op dit moment niet aangesloten. De wens vanuit de sector is wel dat het klachteninstituut voor iedereen beschikbaar wordt. Bedenk dus of je een uitvaartondernemer wilt die is aangesloten. Het voordeel daarvan is dat je met een klacht terechtkunt bij de Ombudsman Uitvaartwezen. Het nadeel is dat je dan (nu nog ieder geval) een groot deel van de uitvaartondernemers mist.
• De kosten van een uitvaart kunnen behoorlijk oplopen. Kijk of je zaken zelf kunt regelen en informeer naar de kosten. 
• Bedenk alvast waar je overledene wilt laten opbaren. Thuis of in het uitvaartcentrum? En of je wilt dat jij en andere familieleden en bekenden de overledene nog kunnen bezoeken. Opbaren betekent dat het lichaam van de overledene, na verzorging, op een bed of in een kist wordt gelegd. Zo kunnen nabestaanden afscheid nemen voordat het lichaam wordt gecremeerd of begraven.

Verder regelen voor de uitvaart

Als je de uitvaart door een uitvaarverzorger laat regelen, doet deze het meeste werk voor je. Maar denk ook na over wat je wilt tijdens de uitvaart.

• Wil jij zelf iets zeggen tijdens de afscheidsbijeenkomst? Zijn er andere naasten die iets willen zeggen?
• Welke muziek wil je dat er gedraaid wordt?
• Wil je foto’s laten zien tijdens de afscheidsbijeenkomst?
• Bedenk na over de verschillende manier van condoleren. Kies je voor een condoleanceregister dat bezoekers voor aanvang van de uitvaart kunnen invullen? Of kies je een andere vorm, zoals een online condoleanceregister? En hoe wil je bezoekers van de uitvaart de nabestaanden laten condoleren? Vaak vormen de bezoekers van de uitvaart een rij. Tegenwoordig kiezen nabestaanden er ook vaker voor om zelf rond te lopen.

Tijdens de uitvaart

Sommige inbrekers houden in de gaten wie er een uitvaart heeft en dus niet thuis is.

• Zet geen adresgegevens in een rouwadvertentie in de krant of op social media. Gebruik het adres van de uitvaartondernemer als correspondentieadres.
• Vraag mensen uit de buurt om op de dag van de uitvaart een oogje in het zeil te houden.

Ook na de uitvaart moet je ook nog van alles regelen.