Zonnepanelen: waar moet je op letten?
Yvo Verschoor Expert zonnepanelenBijgewerkt op:16 december 2024
Waaruit bestaat een zonne-energie systeem?
Naast de zonnepanelen op het dak bestaat de installatie uit:
- Een omvormer.
- Bekabeling.
- Een aparte groep in de meterkast.
- Liefst ook een monitoringsysteem.
Omvormer
De omvormer zet de gelijkspanning van de zonnepanelen om naar de wisselspanning van ons elektriciteitsnet. Van de omvormer loopt een kabel naar de elektriciteitsmeter via een aparte groep in de meterkast. Vaak zul je dus bij de installatie een nieuwe groep moeten laten toevoegen.
Monitoringsysteem
Bij vrijwel alle omvormers kun je energie meten met een monitoringssysteem. Dat is heel zinvol en zijn geld zeker waard. Je ziet precies hoeveel stroom jouw panelen leveren. Want het aantal kWh dat je panelen opleveren is niet gelijk aan de hoeveelheid stroom die je teruglevert aan het net. Dat komt doordat je een deel van de stroom soms direct zelf verbruikt.
Zonder monitoring kun je de precieze opbrengst van zonnepanelen dus niet achterhalen.
Moderne omvormers hebben vaak een wifi-verbinding, maar een bekabelde verbinding naar je router kan ook en is soms betrouwbaarder. Zo kun je de informatie op bijvoorbeeld een pc, tablet of smartphone zien, compleet met dag-, maand- en jaaroverzichten. Niet alleen leuk, maar ook de beste manier om in de gaten te houden of je panelen nog goed presteren.
Micro-omvormers en power optimizers
Als je voor micro-omvormers of power optimizers kiest, kun je zelfs de opbrengst per individueel zonnepaneel bijhouden. Bij micro-omvormers heeft elk zonnepaneel aan de achterkant zijn eigen omvormertje en hangt er geen omvormer meer in huis. Bij power optimizers zit aan het paneel alleen een 'optimizer' en is nog wel een omvormer in huis nodig.
Is je energiemeter geschikt voor zonnepanelen?
De meter in je meterkast moet kunnen 'salderen' of teruggeleverde stroom apart registreren. Als dat niet het geval is, heb je alleen voordeel van je zonnepanelen voor de stroom die je direct gebruikt. Alle teruggeleverde stroom doe je anders cadeau aan de energieleverancier.
Het is dus belangrijk om na te gaan of je een goede energiemeter hebt. Deze meters zijn geschikt:
- Een 'slimme' meter is sowieso geschikt. Deze kan de netbeheerder 'administratief uitzetten' als je niet wil dat hij deze van afstand kan uitlezen.
- Een digitale meter met gescheiden telwerken voor afgenomen en teruggeleverde stroom.
- Een analoge meter met een draaiende schijf (Ferrarismeter) zonder teruglooprem.
Oude meter of slimme meter?
Heb je nog een oude meter met een draaiende schijf, dan zie je die ook daadwerkelijk terugdraaien. Deze Ferrarismeter, ook wel 'draaischijf'meter genoemd, is toegestaan zolang deze goed werkt. Sommige draaischijfmeters hebben een terugloopblokkering. Die houdt terugtellen tegen. Dan wordt je dus niet beloond voor je teruggeleverde energie en dat is natuurlijk jammer. In dit geval kun je beter overgaan op een slimme meter.
Salderingsregeling met een oude draaischijfmeter
Let op: veel energieleveranciers zeggen dat je met een draaischijfmeter geen gebruik kun maken van de salderingsregel. Wat ze er niet bij vertellen: dat heb je dan ook helemaal niet nodig. Je hebt namelijk als het ware automatische saldering, omdat je meter fysiek terugdraait zodra je stroom teruglevert aan het net.
Terugleverkosten met een oude draaischijfmeter
Bij een analoge meter kan de energieleverancier niet apart aflezen wat je teruglevert. Er kunnen dus geen kosten per teruggeleverde kWh worden berekend. Wel zijn er energieleveranciers die in dit geval bijvoorbeeld hogere vaste terugleverkosten rekenen. Let daar dus op bij het afsluiten van je energiecontract.
Mag je een slimme meter weigeren?
Een slimme meter houdt bij hoeveel energie je verbruikt en hoeveel je teruglevert op het energienet. Netbeheerders zijn op grote schaal bezig geweest met het uitrollen van slimme meters bij woningen.
Als je oude meter hebt, en deze is defect geraakt, of ‘afgekeurd’, dan moet je een nieuwe meter accepteren. Maar je kunt een slimme meter weigeren. In dat geval ontvang je een digitale niet-slimme meter.
Als de oude meter nog werkt en niet is afgekeurd, kun je een slimme meter weigeren wanneer deze wordt aangeboden. Je blijft dan de oude meter gebruiken. Als je weigert en later toch een slimme meter aanvraagt, dan mag de netbeheerder kosten in rekening brengen.
Heb je een slimme meter geaccepteerd, dan is het mogelijk deze administratief uit te laten zetten. De radioverbinding bestaat dan nog wel, maar men belooft de data niet te zullen uitlezen. De meterstanden zul je dan ook zelf jaarlijks moeten doorgeven. Voor het administratief aan- of uitzetten worden geen kosten in rekening gebracht.
Twijfel je: bel de netwerkbeheerder
Neem contact op met de netwerkbeheerder als je twijfelt over het type meter.
Het is wettelijk verplicht om je netbeheerder te informeren dat je stroom gaat terugleveren. Dat kan via energieleveren.nl. Zo draag je bij aan een stabiel energienetwerk, en voorkom je misverstanden met je energieleverancier.
Meld voor de zekerheid ook bij je energieleverancier dat je zonnepanelen hebt. Zeker als je nog geen slimme meter hebt. In veel gevallen zul je direct je termijnbedrag kunnen laten verlagen.
Hoeveel zonnepanelen heb je nodig?
Om te bepalen hoeveel zonnepanelen voor jou ideaal zijn moet je kijken naar je stroomverbruik en het piekvermogen van de zonnepanelen.
Zonnepanelen op eigen dak, als huurder of op een dak in de buurt?
Wie een eigen dak heeft, kan hier zonnepanelen op plaatsen. Er zijn wel een paar dingen waar je rekening mee moet houden, zoals hellingshoek, ligging en grootte van je dak. Daarnaast zijn sommige typen dakbedekking minder geschikt.
Huurwoning
Ook als je in een huurwoning woont, kun je zonnepanelen laten installeren. Je moet dan wel toestemming van de verhuurder hebben. Als je een gemeenschappelijk dak hebt, bijvoorbeeld omdat je in een appartementencomplex woont, kun je met de Vereniging van Eigenaars (VvE) zonnepanelen laten plaatsen.
Meedoen met een coöperatie
Je kunt ook deelnemen in een coöperatie die gezamenlijk zonnepanelen heeft op het dak van bijvoorbeeld een school of sporthal in je eigen regio, via de Subsidieregeling Coöperatieve Energieopwekking (SCE).
Deze regeling werkt met een 'postcoderoos' en is gunstiger dan deelname aan een project verder van huis. Een PostCodeRoos is een afgebakend gebied waarbinnen een lokale energie coöperatie deelnemers kan werven omdat zij -bij deelname- recht hebben op teruggave van de energiebelasting.
Het is financieel nog wel iets minder gunstig dan plaatsing op eigen dak. Er zijn nog andere mogelijkheden om te investeren in zonnepanelen die niet op je eigen dak liggen.
Heb je een vergunning nodig voor zonnepanelen?
Met de huidige Woningwet is het normaal gesproken niet nodig om voor zonnepanelen of zonnecollectoren een omgevings- of bouwvergunning aan te vragen. De installatie moet aan een paar voorwaarden voldoen.
Op een rijksmonument of in een beschermd dorps- of stadsgezicht mogen vaak geen zonnepanelen worden geplaatst, hoewel het kan afhangen van de zichtbaarheid vanaf de grond. Overleg in zo’n geval met de gemeente wat er bij jouw woning mogelijk is.
