Over de datum: opeten of weggooien?

Verschil tussen TGT of THT

Het kan lastig zijn om te bepalen of je iets nog veilig kunt eten of drinken als het over de datum is. Op verpakkingen vind je 2 soorten datums die iets over de houdbaarheid zeggen: een Ten minste Houdbaar Tot-datum (THT) of een Te Gebruiken Tot-datum (TGT). Die houdbaarheidsdatum geldt voor gesloten producten.

Beide datums hebben een eigen icoontje met uitleg. Want bij de TGT-datum moet je iets anders doen, dan bij een THT-datum. 

TGT: Te Gebruiken Tot

'Stop!', betekent het handje. Dit product moet je gebruiken vóór of op de datum die op de verpakking. Je moet het niet gebruiken na die datum. Dat is niet veilig. Het product kan ziekteverwekkers bevatten die je niet ziet, ruikt, of proeft.

Dit icoon kun je tegenkomen op producten met een TGT-datum. TGT staat voor 'te gebruiken tot en met' het einde van die datum. TGT 14 juli betekent dus dat je het ook op 14 juli nog veilig kunt gebruiken.

THT: Ten minste Houdbaar Tot

'Doorgaan!' betekent de pijl. Dit product mag je ook gebruiken ná de datum die op de verpakking staat. Je moet dan wel kijken, ruiken, en proeven of het product nog goed is. Gebruik je zintuigen om te beoordelen of zo’n product nog lekker is.

Dit icoon kun je tegenkomen op producten met een THT-datum. THT staat voor ten minste houdbaar tot en met de dag die op de verpakking staat. Na die datum kan de kwaliteit van het product achteruitgaan. Dat kun je bijvoorbeeld merken aan de kleur, geur en de smaak. Het product is vaak nog veilig om te gebruiken.

Ongeopend en op de juiste manier bewaard zijn producten met een THT-datum vaak lang na de datum nog goed: 

• Enkele dagen langer: cake, desserts, eieren, yoghurt, halfconserven (potjes die in de koelkast moeten). 
• Enkele maanden langer: harde kaas, koekjes, ontbijtgranen, margarine, boter, chocolade, mayonaise, olie, zacht snoep, chips, pindakaas, ingevroren brood. 
• Een jaar of langer: diepvriesproducten, houdbare producten in blik of pot (groenten, fruit, jam), gedroogde pasta, thee, rijst, koffie, honing.

Geen datum

Niet op alle producten hoeft een houdbaarheidsdatum te staan. Bij sommige verse en bepaalde lang houdbare voedingsmiddelen is geen houdbaarheidsdatum nodig. Het gaat dan om:

• Azijn.
• Verse, niet-gesneden groenten, aardappelen en fruit. 
• Vers brood en banket (wat op dezelfde dag gegeten wordt).
• Keukenzout.
• Kauwgom.
• Suiker.
• Suikerwerk, zoals snoep.
• Wijn, en andere dranken met meer dan 10% alcohol.

Verspilling tegengaan

Jaarlijks belandt per Nederlander bijna 34 kilogram vast voedsel in de afvalbak. Zonde van het geld en niet zo goed voor het milieu. Want voor de productie van voedsel is veel energie en grondstoffen nodig. Als iedereen verstandiger omgaat met de houdbaarheidsdatum, gooien we gemiddeld per jaar zo’n 5 kilo minder voedsel weg.

Wanneer is iets bedorven?

Eten dat over de datum is, is niet altijd meteen bedorven. Vaak kun je het nog eten, vooral eten met een THT-datum. Bij producten met een TGT-datum is dat anders, omdat er sprake is van een ander soort bederf. 

Microbieel bederf

Is er sprake van beestjes, sliertjes, schimmels, een nare geur of rare smaak? Dat duidt op microbieel bederf. Gooi het eten weg!

Microbieel bederf wordt veroorzaakt bacteriën, virussen en schimmels. Vaak zijn het onschuldige bacteriën, zoals melkzuurbacteriën. Maar soms zitten er ziekmakers tussen als listeria en salmonella. Dan kun je niet op je zintuigen vertrouwen, want deze bacteriën ruik, zie en proef je niet.

Daarom is op producten waarin ziekmakende bacteriën zich thuisvoelen de TGT-datum verplicht. Goed koel bewaren (bij maximaal 4 °C) helpt om microbieel bederf in toom te houden.

Fysisch en chemisch bederf 

Fysisch en chemisch bederf is onschuldig. Van beide word je niet ziek. Door dit soort bederf veranderen de eigenschappen van het product. Denk aan:

• Minder knapperige koekjes
• Rimpelige appels
• Oudbakken brood
• Vet dat ranzig wordt
• Verkleuring van groenten in een pot of sinaasappelsap in een pak. 

Op dit soort producten staat een THT-datum. Dan kun je dus met je zintuigen beoordelen of het nog goed en lekker genoeg is.