Rechtszaak over vermogensbelasting

Nu de rechter de belastingregels over het vermogen oneerlijk vindt, moet de Belastingdienst weer met een oplossing komen.

Lees ook onze veelgestelde vragen over de rechtszaak.

Werkelijk rendement

Volgens de hoogste rechter van ons land worden met name belastingplichtigen met overig vermogen, zoals beleggingen, onroerend goed en leningen aan kinderen benadeeld. Voor deze groep pakken de huidige regels nadelig uit als je niet veel rendement over je vermogen haalt. 

Wat is rendement?

Ook op deze vraag gaf de rechter antwoord. Onder rendement valt de rente, huur en het dividend die je ontvangt. Maar onder het rendement vallen ook de waardeveranderingen. Is de waarde van je beleggingen gedurende het jaar gestegen door hogere koersen? Dan valt deze waardestijging ook onder rendement. Dit geldt ook voor waardestijgingen van je vakantiewoning of tweede woning. Je eigen woning waar je permanent in woont, valt hier niet onder. Die zit in box 1.

Lager werkelijke rendement

Volgens de rechter moet je dus je werkelijke rendement vergelijken met het forfaitaire rendement. De Belastingdienst heeft in de aangifte het forfaitaire rendement berekent. Je kunt dit terugzien in je aangifte bij:

• Overzicht belasting en premies
• Klik op inkomstenbelasting
• Klik op Box 3: sparen en beleggen
• Klik op bekijk achter voordeel uit sparen en beleggen

In de laatste kolom staat het fictieve rendement genoemd. Met dit bedrag mag je je werkelijke rendement vergelijken. Als je werkelijke rendement lager is, betaal je over dit bedrag belasting. En krijg je het verschil met de daadwerkelijk betaalde belasting terug.

Hoe nu verder?

De rechter zegt dat belastingplichtigen zelf moeten aantonen dat ze een lager rendement gehaald hebben. De verwachting is nu dat de Belastingdienst in de zomer van 2025 met een formulier komt. Op dit formulier kun je dan je werkelijke rendement opgeven. Als er twijfel is over de opgegeven waarden kan de Belastingdienst je om bewijs vragen. Met dit formulier past de Belastingdienst dan de aanslagen aan. Is je werkelijke rendement lager? Dan krijg je het teveel betaalde bedrag terug.

Geen rentevergoeding

Over het bedrag dat je terugkrijgt, ontvang je geen rente. Volgens de rechter hoeft de Belastingdienst geen rente te vergoeden.

Wachten op Belastingdienst

Op dit moment raden we aan om even af te wachten op meer duidelijkheid vanuit de Belastingdienst. De Hoge Raad heeft de kaders neergezet. Op Prinsjesdag is bekendgemaakt voor wie de uitspraak geldt. Over de jaren 2021 en later is dat voor alle belastingplichtigen. Ook is er meer duidelijkheid gegeven over de punten die de rechter niet genoemd heeft. We hebben deze in het artikel 'Veelgestelde vragen box 3' uitgewerkt.

Lees meer over de rechtszaak en het werkelijk rendement:

• Veelgestelde vragen over het werkelijk rendement.
• Hulp bij het vinden van het werkelijke rendement.
• Uitgebreide toelichting in de digitale Geldgids met rekenvoorbeeld.
• Persbericht van de Hoge Raad

Waarom deze rechtszaak?

Om te begrijpen waar de rechtszaak over gaat, moeten we eerst even terug in de tijd.

Op 24 december 2021 was er ook een rechtszaak bij de Hoge Raad. Deze rechtszaak ging over de berekening van de belasting over het vermogen. De rechter vond toen dat de belastingheffing over het vermogen niet eerlijk was. Volgens de rechter moet de Belastingdienst de belasting berekenen over het werkelijke rendement. En niet over het rendement dat de overheid bedacht. Lees meer over hoe de belastingberekening voor 2022 toen ging.

Tijdelijke regels

Door deze uitspraak zijn de regels in 2022 met spoed aangepast. De belasting over het werkelijke rendement moet namelijk berekend worden. Daarvoor zijn dan veel wijzigingen in de systemen van de Belastingdienst nodig. En een wetswijziging waar alle partijen achter staan. Dit was niet haalbaar op korte termijn. En daarom bedacht de overheid een tussenoplossing. Dit zijn de huidige belastingregels. Hoe deze berekening precies werkt, lees je in het artikel: ‘Hoe werkt de vermogensbelasting’.

Te veel belasting betaald

Maar ook bij deze tussenoplossing betaal je soms veel te veel belasting en soms te weinig. In 2021 en 2022 betaalde je over spaargeld geen belasting. Maar over al je overige vermogen haal je volgens de Belastingdienst 6% rendement. Denk aan beleggingen, een vakantiehuis of uitgeleend geld zoals een familielening. Maar als je je vakantiehuis alleen zelf gebruikt, heb je geen rendement. En als de rente op de lening aan je kind maar 3% is, heb je ook minder rendement dan 6%. En toch betaal je belasting over 6%.

Daarom zijn er nieuwe rechtszaken gestart. De rechter oordeelde dat tijdelijke belastingregels niet eerlijk zijn. En de Belastingdienst moet de belasting berekenen over het werkelijke rendement. In de komende maanden volgen er nog meer rechtszaken bij de Hoge Raad.