Virtueel geld in games een oneerlijke praktijk

Populaire games als Clash of Clans of EA Sports FC 24 pushen de (vaak jonge) spelers tot zogeheten 'in-game aankopen'. Dit zijn aankopen binnen het spel voor verschillende zaken: betere wapens, makkelijkere tegenstanders of behendigere voetbalspelers. Zo maken de spelers meer kans om te winnen tegen niet betalende tegenstanders.

Oneerlijk is ook dat dat je de aankopen met speciale digitale munten moet doen. Die verhullen de kostprijs van de in-game-aankopen. Zo geven de gamers nog meer uit. Veel meer dan zij vooraf van plan waren.

Topspelers kopen

De 25-jarige Arjan (achternaam bij de redactie bekend) was naar eigen zeggen een ‘matig actieve gamer’ tijdens zijn schooltijd en studie, maar besteedde veel geld aan het voetbalspel Fifa. Inmiddels heet dit EA Sports FC. ‘Voor ik het wist gaf ik tientallen euro’s per maand uit. Dat kwam door de in-app aankopen.’

Hij legt uit: ‘Je kunt binnen de game een ‘Fifa Ultimate Team’ (FUT) samenstellen met topspelers. Om een echt droomteam te krijgen kun je munten kopen. Daarmee kun je dan weer ‘packs’ kopen, een soort schatkistjes. Pas na openen van de gekochte pack zie je of een absolute topspeler hebt gekocht. Dat moest ik wel meerdere keren doen voordat ik een redelijk team bij elkaar had.’ 

Heel jonge gamers

Pas toen Arjan al zijn muntjes-aankopen in zijn bankafschriften optelde zag hij dat Fifa hem veel meer kostte dan hij vooraf had gedacht. Arjan kent meerdere Fifa-spelers in zijn omgeving. ‘Wat me vooral stoort is dat er heel jonge gamers bij zijn, tussen de 10 en 18 jaar, die veel geld aan Fifa kwijt zijn.’

Miljardenbusiness

Al die tientjes per maand (of soms meer) van miljoenen spelers leiden tot een miljardenbusiness. De inkomsten worden geschat op 50 miljard dollar per jaar. Nederlandse gamers zullen waarschijnlijk honderden miljoenen euro’s besteden, elk jaar weer.

Onderzoek

23 Europese consumentenorganisaties, waaronder de Consumentenbond, brengen via hun koepelorganisatie ‘BEUC’ een nieuw onderzoek (pdf) naar buiten over de in-game-verkopen. De Noorse consumentenorganisatie Forbrukerradet deed het onderzoek.

De onderzoekers melden meerdere misstanden. De conclusie is dat de gamemakers de (vaak jonge) spelers oneerlijk behandelen. Daarom hebben de consumentenorganisaties samen een klacht ingediend bij de Europese Commissie en het netwerk van toezichthouders. In ons land is dat de Autoriteit Consument & Markt. 

Welke games zijn onderzocht?

De onderzoekers keken naar meerdere populaire games, waaronder: 

• Assassin’s Creed Odyssey
• Clash of Clans
• Diablo IV
• Pubg mobile
• EA Sports FC 24
• Fortnite
• Minecraft
• Raid: Shadow legends
• Roblox 

Al deze games werken met virtuele munten, die je moet kopen met echt geld. Het gebruik van virtueel geld en talloze verkooptrucjes leidt tot oneerlijke praktijken. We noemen hier een paar trucjes:

Versluierde kostprijs 

Veel games geven de prijzen van in-game-aankopen alleen in in-game valuta weer in plaats van de werkelijke kosten in euro’s. Alleen bij het kopen van pakketten virtuele munten zie je er eurobedragen bijstaan. Onder andere Minecraft, EA Sports FC 24 en Clash of Clans verbergen zo de kostprijs van de aankopen binnen de games.

Verwarrende bundelprijzen

In de meeste games kun je munten alleen in bundels kopen. Die zijn vaak zo geprijsd dat een grotere bundel een betere wisselkoers heeft. De gebundelde verkoop maakt het moeilijker voor spelers om hun uitgaven bij te houden. Onder andere Roblox en EA Sports FC 24 werken met verwarrende bundelprijzen.

Betaalmuren 

Veel games geven spelers in het begin weinig weerstand. Zo komen spelers vlot vooruit. Na een bepaald punt kunnen spelers echter tegen een 'muur' aanlopen. Hierbij moeten ze urenlang hersenloos en vaak eentonig werk verrichten om een level af te ronden. Dit staat ook wel bekend als ‘grinden’. Je moet dit doen om verder te komen.

Veel games bieden de mogelijkheid om met de digitale game-munten een alternatieve route te kopen, om de muur heen. Zo kunnen de spelers de grindfase versnellen of overslaan. Onder andere Clash of Clans toont spelers zo'n ‘betaalmuur’.

Pay-to-win

In multiplayergames, waar spelers tegen elkaar strijden, kunnen spelers soms met virtueel geld in-game aankopen doen om sterker te zijn dan hun tegenstanders. Dit wordt vaak 'pay-to-win' genoemd. Niet iedereen is het eens met deze praktijken.

De andere spelers voelen zich dan mogelijk ook gedwongen om geld uit te geven om bij te blijven. EA Sports FC 24 en Roblox maken gebruik van pay-to-win.

Loot boxes

In veel games kun je loot boxes kopen. Dat zijn 'mysterieuze pakketten' of schatkistjes die willekeurige in-game items bevatten. Ook deze loot boxes moet je kopen met virtuele munten.

De vaagheid van de virtuele valuta zorgt ervoor dat de kosten onduidelijk zijn. Bovendien kun je loot boxes zien als een vorm van gokken. Onder andere EA Sports FC 24 werkt met loot boxes. Je kunt in deze game ‘packs’ kopen met sterke of minder sterke voetbalspelers. Wat er in deze packs zit weet je vooraf niet.

Oneerlijke voorwaarden

Zoals gezegd kun je virtuele munten alleen in bundels kopen. Daardoor koop je bijna altijd te veel. Wat je overhoudt na het spelen van een game kun je vaak niet teruggeven en laten uitbetalen in euro’s.

Onder andere Minecraft (van het Zweedse Mojang, een dochterbedrijf van Microsoft) stelt deze oneerlijke voorwaarde. Ook kunnen veel games je gametegoed op elk moment laten vervallen, als je volgens de gamemaker hun regels hebt overtreden.

De game-industrie vindt dat door het gebruik van virtueel geld geen simpele consumentenrechten gelden. 

Wat doet de Consumentenbond hiertegen?

23 Europese consumentenorganisaties hebben nu dus een klacht ingediend bij de Europese Commissie en hun nationale marktautoriteit. De Consumentenbond heeft dit gedaan bij de Autoriteit Consument en Markt (ACM).

We willen dat de toezichthouders samen bepalen of het gebruik van virtuele munten binnen games op deze manier wel is toegestaan. 

Wij willen in ieder geval dat de games veel transparanter worden over de werkelijke kosten van het gamen. En dat er een einde komt aan allerlei oneerlijke voorwaarden. Het kan niet zo zijn dat gamers door het gebruik van virtueel geld niet op normale consumentenrechten mogen rekenen.