Ingrediënten in cosmetische producten

Regels voor ingrediënten

Voor ingrediënten in verzorgingsproducten gelden Europese regels. Daarin staat in welke producten ze mogen zitten en in welke hoeveelheden. Er is ook een lijst met ingrediënten waarvan het verboden is ze toe te passen in cosmetische producten. 

Ingrediënten van cosmetische producten zijn op verpakkingen altijd op dezelfde manier beschreven. Namelijk volgens de Internationale Naamgeving voor Cosmetische Ingrediënten (INCI). Zo kun je ze goed herkennen.

Hoeveel er van een ingrediënt in zit, hoeft niet op de verpakking te staan. Ze staan in volgorde van concentratie: waar het meeste van in zit, staat dus vooraan. Meestal is dat water. De fabrikant moet wel altijd meer informatie over de samenstelling geven als je daar om vraagt. Er moeten daarom ook contactgegevens op het product staan en een productienummer. Als je voorzorgsmaatregelen moet nemen voordat je een product gebruikt, moet dat ook op de verpakking staan.

Hoe schadelijk is een ingrediënt?

Het antwoord op deze vraag is ingewikkeld. Als er een stof in cosmetica zit die misschien schadelijk is, betekent dat niet dat het ook kwaad kan als het in een verzorgingsproduct zit. Hoe schadelijk een stof is, is onder meer afhankelijk van hoe je eraan blootgesteld wordt en hoe vaak. Natuurlijk gaat het ook om de concentratie: hoeveel zit er in het product dat je gebruikt, hoeveel gebruik je ervan? En welke producten gebruik je nog meer waar de stof ook in zit? Ook de combinatie met andere stoffen kan voor een verschillend effect zorgen. 

Veel cosmetica smeer je op je huid en je huid laat niet alles door. Maar als dezelfde stof in een spray wordt gebruikt kun je het inademen. Dan is het een ander verhaal. Bovendien hangt het ook af van wat voor verzorgingsproduct het is. Shampoo en douchegel spoel je af, zonnebrandcrème of bodylotion blijven langer op je huid zitten.

Het effect van een ingrediënt kan ook per persoon verschillen. De een heeft een gevoeliger huid dan de ander. En baby's en kleine kinderen zijn kwetsbaarder dan volwassenen. Baby's en kinderen tot 3 jaar zijn bijvoorbeeld gevoeliger voor alles wat hun hormoonhuishouding kan beïnvloeden, omdat ze nog volop in ontwikkeling zijn. Ook zwangeren en pubers zijn hier gevoeliger voor. En het is ook oppassen met geurstoffen bij kinderen. 

Niet alle ingrediënten zijn onschuldig

In cosmetica en verzorgingsproducten kunnen duizenden bestanddelen zitten. Van die stoffen zijn geen volledige veiligheidsanalyses beschikbaar. Fabrikanten zijn dan ook verplicht om meldingen over bijwerkingen te registreren.

Als van een bepaald ingredient of een stof informatie opduikt over mogelijke nadelige effecten op het menselijk lichaam. Dan kunnen Europese regelgevers het Wetenschappelijk Comité voor Consumentenveiligheid (WCCV) (of in het engels SCCS) inschakelen. Deze groep van onafhankelijke deskundigen onderzoekt en adviseert. Ze geven aan of, hoe en in welke hoeveelheden het ingrediënt of de stof veilig gebruikt kan worden.  

Over welke stoffen zijn toegestaan en in welke concentratie vinden voortdurend afwegingen plaats. Er worden regelmatig nieuwe wetenschappelijke studies uitgevoerd, onder meer op Europees niveau. Die resulteren soms in een herziening van de veiligheidsbeoordeling van bepaalde bestanddelen.

Zo kan een stof het ene jaar nog wel zijn toegestaan en het volgende jaar niet meer of alleen nog in een bepaalde concentratie. 

Cocktaileffect

 Je mag ervan uitgaan dat in geen enkel product de wettelijke vastgestelde veilige concentratie wordt overschreden. Maar als je elke dag een douchegel én een deodorant én een gezichtscrème gebruikt dan stapel je stoffen. Daarbij wordt je niet alleen door cosmetica aan stoffen blootgesteld. Misschien heb je toch die ‘veilige’ dosis al flink overschreden voordat je dag goed en wel is begonnen. Dit heet het cocktail-effect. 

Stoffen om te vermijden

Wij vinden niet alle ingrediënten die zijn toegestaan even onschuldig. Van sommige stoffen vinden we dat ze niet thuishoren in cosmetica. En zeker niet in persoonlijke verzorgingsproducten voor kinderen. Je vindt ze hieronder bij de stoffen om te vermijden. Als stoffen al lang en breed verboden zijn, zetten we ze niet meer in de lijst. 

De lijst hieronder is niet compleet, die zou veel te lang worden. Het gaat onder meer om stoffen die we in onze onderzoeken tegenkwamen. Zoals zonnebrandmiddelen, lippenbalsem, conditioners en tandpasta 

Hoe zit het met deze stoffen?

Over een aantal (groepen) stoffen krijgen we regelmatig vragen of worden nader onderzocht. In onderstaande opsomming gaan we op die stoffen in.