Hoe wij zonnebrand testen
Lauri ten Grotenhuis Expert zonnebrandBijgewerkt op:10 mei 2024
Bescherming (65%)
Beoordeling van de bescherming
Voor zonbescherming kan een zonnebrandmiddel geen 10 halen. Geen enkel product kan volledige bescherming bieden. In onze test kunnen producten waarvan de aangegeven SPF overeenkomt met wat we meten maximaal een dikke 8 scoren voor zonbescherming. Alle producten waarbij we een lagere SPF-categorie meten dan op de verpakking staat krijgen de laagste score.
Voor de bescherming tegen uv A straling geldt ook dat de maximale score een dikke 8 is. We zien het liefst dat de SPF die op de verpakking staat ook geldt voor uv A. Meten we in onze test een uv A bescherming lager dan 1/3de van de geclaimde SPF categorie? Dan krijgt het product de laagste score.
De score voor SPF en uv A-bescherming wegen beiden voor 50% mee in het oordeel voor bescherming.
Wanneer een zonnebrandmiddel de aangegeven SPF niet haalt, testen we het product opnieuw, op een andere manier (ISO 24444, zie hieronder). Ook als de uv A-bescherming van minimaal 1/3 niet gehaald wordt, doen we een hertest.
Producten waarbij we een lagere SPF meten dan geclaimd met beide testmethoden, krijgen puntenaftrek op het testoordeel. Deze producten kunnen niet hoger dan 3 scoren. Dat geldt ook voor producten met een uv A waarde lager dan 1/3 van de geclaimde SPF.
Testmethoden
Voor het bepalen van de bescherming tegen uv B- (de SPF) en uv A-straling bestaan verschillende internationale teststandaarden. Voor een deel van die testen zijn panels nodig met mensen (in-vivo) en een deel van die testen kan zonder panel (in-vitro).
Sinds 2023 gebruiken we voor de bepaling van de bescherming tegen uv B een nieuwe methode, de HDRS methode. Die methode zit in het goedkeuringstraject om de nieuwe norm te worden. De nieuwe methode is ethisch meer verantwoord dan de oude norm (ISO 24444). Daarbij worden testpersonen blootgesteld aan intensieve straling en een verbranding van de huid nodig is om een SPF te bepalen. We zijn overgestapt op de nieuwe methode omdat die de huid veel minder aan straling blootstelt.
Uv A-bescherming wordt bepaald volgens ISO 24443.
Verschillende normen
Van de huidige goedgekeurde ISO normen is er 1 voor de SPF bepaling (in-vivo). En 2 voor de bepaling van de uv A: 1 in-vivo en 1 in-vitro.
- SPF: Cosmetica - Testmethoden voor zonbescherming - In vivo bepaling van de zonbeschermingsfactor (SPF) ISO 24444.
- Uv A: Cosmetica - Zonbeschermingstestmethoden - In vivo bepaling van UVA zonbescherming ISO 24442.
- Uv A: Cosmetica - In-vitro bepaling van de UVA-bescherming van zonnebrandmiddelen ISO 24443 .
In het advies van de Europese Commissie (EC) over de effectiviteit van zonnebrand en hun claims uit 2006 heeft de EC in artikel 17 een voorkeur uitgesproken voor in vitro methoden wegens ethische redenen. Bij de huidige in-vivo methode (ISO 24444) is namelijk een verbranding van de huid nodig om de SPF te bepalen. De EC verzocht daarom de industrie om methoden te ontwikkelen voor in-vitro testen.
Er zijn momenteel 2 nieuwe methodes in aanvraag als ISO norm:
- Measurements of the sunscreen efficacy by diffuse reflectance spectroscopy (HDRS) (ISO draft 23698).
- Double plate method (ISO Draft 23675).
Bij beide van deze methoden is een verbranding van de huid niet nodig. De HDRS is een combinatie van in-vivo en in-vitro. De double plate methode is volledig in-vitro en maakt geen gebruik van een panel. De verwachting is dat beide in 2025 de status zullen krijgen van actieve ISO-norm.
Wij en onze internationale partners hebben uit deze 2 methoden gekozen voor de HDRS-methode. Bij de HDRS-methode worden de zonnebrandmiddelen op de huid aangebracht en meet je hoeveel straling weerkaatst wordt met en zonder de zonnebrand. Een verbranding van de huid is daarvoor niet nodig. We kiezen voor deze methode omdat we de filmvorming die optreedt wanneer zonnebrand wordt aangebracht op de huid belangrijk vinden om mee te nemen.
Uit onze tests is gebleken dat de HDRS methode een goede vervanger is van de 'klassieke' ISO 24444 methode, voor alle soorten zonnebrand. Ook zonnebrand die gebruikmaakt van (alleen) minerale UV filters.
De Europese Commissie heeft in 2023 gevraagd om het regelement voor de effectiviteit van zonnebrand en hun claims te herzien. Dat proces start in 2024. We volgen die ontwikkelingen.
Inschaling van producten op basis van de gemeten SPF
Volgens de norm is de inschaling van de SPF als volgt:
- SPF 30: de gemeten SPF moet tussen 30 en 49,9 liggen.
- SPF 50: de gemeten SPF moet tussen 50 en 59,9 liggen.
- SPF 50+: de gemeten SPF is hoger dan 60.
Die grenzen zijn niet heel hard. Voor de SPF is een afwijking van 17% toegestaan. Dus voor een middel dat SPF 30 claimt moeten we minstens 24,9 meten wil het product slagen voor de test.
Afraders
Meten we een SPF die meer dan 17% naar beneden afwijkt met zowel HDRS als ISO 24444 dan krijgt het middel een afwaardering. Het kan dan niet hoger scoren dan een 3. Het product is dan een Afrader.
Meer over hoe we de SPF bepalen:
Gebruiksgemak (20%)
Dit deel van de test doen we in een sensorisch laboratorium (volgens de algemene richtlijnen uit ISO8589 Sensorische analyse). De gebruikseigenschappen van zonnebrandmiddelen beoordelen we aan de hand van een vragenlijst.
Een groep van 30 testpersonen krijgt de producten onder gecontroleerde omstandigheden aangeboden. De testers zijn een representatieve groep: mensen van verschillende leeftijden, bekend met het gebruik van zonnebrand. Elke vrijwilliger testte de producten op de onderarmen.
Alle producten leverden we in de originele verpakking aan de consument. De verpakking en het label maakten we wel zoveel mogelijk onherkenbaar door het af te plakken. De vrijwilligers gaven verschillende oordelen over het product:
- Totaaloordeel
- Gemak van doseren*
- Absorptie
- Aanbrengen
- Textuur
- Plakkerigheid
- Vettigheid
- Geur
- Kleur van de huid
*In de test van 2021 hebben we het doseergemak niet kunnen beoordelen, vanwege de coronarichtlijnen die in het laboratorium gelden. Alle middelen hebben de vrijwilligers in een apart flesje aangepakt. Zo hoefden meerdere personen niet eenzelfde verpakking aan te raken. Een aantal producten die we toen getest hebben is nog steeds verkrijgbaar.
Duurzaamheidsscore (10%)
Wanneer producten een onvoldoende score hebben op duurzaamheid, worden er punten van het eindoordeel afgetrokken.
Ingrediënten
Sinds 2020 bekijken we hoeveel ingrediënten in de middelen ingrediënten bevatten met een nadelig effect op het milieu. We kijken naar uv-filters, microplastics en andere ingrediënten. We zien daar grote verschillen en dus verbeterpunten voor fabrikanten. Een gespecialiseerd onderzoeksbureau staat ons bij bij de bepaling welke ingrediënten het meeste impact hebben op het milieu. Van de ingrediënten kijken we of ze:
- Toxisch zijn.
- Afbreekbaar zijn in het milieu.
- Impact hebben op koraalriffen, of ze zich ophopen in het milieu, planten of dieren.
- Hormoonverstoorders zijn voor het milieu.
We baseren ons op de ECHA database, adviezen van het Wetenschappelijk Comité voor Consumentenveiligheid (SCCS) van de Europese Unie. en wetenschappelijke publicaties.
De beoordeling van de ingrediënten werken we elk jaar bij. Het kan dus zijn dat een product met een bepaald ingredient het ene jaar een andere score krijgt dan het jaar ervoor als de evaluatie van ingredienten is bijgewerkt.
We wegen de duurzaamheidsscore mee in het totale testoordeel en er moet een minimum score van 7 gehaald worden wil een product in aanmerking komen voor ons groene keuze predikaat.
Uv-filters
Uv-filters delen we in in 3 categorieën:
Microplastics
We tellen en beoordelen het aantal vastgestelde microplastics dat in de producten zit. We gebruiken hiervoor de app Beat the microbead van de Plastic Soup foundation. Zij en wij hanteren twee categorieen: de rode lijst met vastgestelde microplastics en de oranje lijst met ingredienten die mogelijk een microplastic kunnen zijn. De oranje lijst tellen we niet mee voor het oordeel.
Andere ingrediënten
Om in aanmerking te komen voor het EU Ecolabel en het Nordic Swan label zijn verschillende ingrediënten niet zijn toegestaan. Dat nemen we ook mee in onze beoordeling.
Duurzaamheid verpakking
We beoordelen de verpakking op 3 verschillende aspecten:
- Type materiaal (en of er gebruik gemaakt is van gerecyclde materialen).
- Gewicht van de verpakking.
- Aanwezigheid van een tweede verpakking (sommige merken hebben een fles in een kartonnen verpakking).
Sinds 2021 kijken we ook of het mogelijk is om al het zonnebrandmiddel uit de verpakking te krijgen. We beoordelen de hoeveelheid product die in verpakking achterblijft.
Informatie op de verpakking (5%)
We controleren of de informatie over het product voldoet aan de wet. We kijken hierbij naar de cosmeticaverordening en specifieke aanbevelingen voor zonnebrand. Ook kijken we of er duidelijke en volledige instructies op staan en of het allemaal goed te lezen is.
Zo beoordelen we de verpakking:
Puntenaftrek voor bepaalde ingrediënten
Hoewel wettelijk gezien alle producten gebruik moeten maken van veilige ingrediënten, zijn er een aantal ingrediënten die we ongewenst vinden omdat ze gezondheidsrisico's met zich mee brengen. Bij aanwezigheid ervan trekken we punten af van het testoordeel. Het kan afhankelijk zijn van de toepassing (spray of lotion) en doelgroep (zonnebrand voor kinderen).
Selectie van de producten
Zonnebrandmiddelen zijn seizoensproducten. Fabrikanten passen meestal in de winter hun producten aan en wij kunnen de nieuwe formuleringen pas inkopen als ze in de winkel liggen. Dat is vaak pas in april, rond Pasen. Dat maakt het ingewikkeld om nieuwe producten te testen voordat het mooie weer in het voorjaar begint.
Soort producten
We testen zonnebrandmiddelen met een beschermingsfactor SPF30 en SPF50 / SPF50+. We checken bij de fabrikanten of formules van producten gaan wijzigen tijdens de testperiode. Wanneer zij geen informatie geven en we dus niet zeker zijn of een product ongewijzigd blijft nemen we dat product doorgaans niet mee in de test.
Wanneer in de winkel?
We doen ons best om nieuwe producten die in het vroege voorjaar gelanceerd worden zo snel mogelijk te testen. Producten die wat later in het voorjaar in de winkel liggen, voegen we begin van de zomer toe. Er zijn ook producten die nog later op de markt komen.
In de zomer selecteren we deze nieuwe producten voor publicatie het jaar erop. Hierbij checken we bij de fabrikanten of de producten in de volgende zomer ook nog in die samenstelling verkrijgbaar zullen zijn. We testen ze niet meer in het huidige jaar omdat de testresultaten dan pas aan het eind van het seizoen beschikbaar zijn.
Grondstoftekorten
In 2023 waren er tekorten aan bepaalde grondstoffen voor zonnebrand. Hierdoor kunnen sommige fabrikanten hun nieuwe producten pas laat of niet lanceren en ontbreken op dit moment een aantal populaire merken.
Bepalen van de Beste Koop
Voor het bepalen van de Beste Koop kijken we naar de gangbare prijzen over een langere periode.
Staat er in de vergelijker een blauwe prijs? En wordt er een aantal winkels genoemd? Dan kun je de producten via een doorklik direct bij de winkels bestellen.
In de vergelijker zie je dan de laagste prijs die op dat moment gevonden wordt bij een selectie van webwinkels. Die getoonde prijs is vaak lager dan de richtprijs die wij hanteren voor het bepalen van de Beste Koop. Je ziet hier namelijk ook de prijs van op dat moment geldende aanbiedingen.