YouTube en TikTok: schadelijke filmpjes voor kinderen

Regels voor influencers

Influencers met meer dan 500.000 volgers moeten zich houden aan bepaalde regels. Die moeten kinderen beschermen tegen schadelijke content. Ook moeten influencers duidelijker zijn over wat ze verdienen aan reclame maken voor bedrijven.

Influencers moeten aan deze 3 regels voldoen

• Wees helder over reclame: ze mogen reclame maken, zolang ze er maar duidelijk over zijn. Dit geldt voor sponsoring, reclame en voor productplaatsing (het tonen van een product in een video).
• Houd rekening met minderjarigen: van kinderen kan niet verwacht worden dat zij de media op dezelfde manier kunnen gebruiken als volwassenen dat doen. Daarom moeten influencers zich aanmelden bij het NICAM. Dat is de organisatie achter de Kijkwijzer voor tv en films en de PEGI-scores voor apps. In video's vind je dus ook de leeftijds- en inhoudspictogrammen van de Kijkwijzer. Die waarschuwen bijvoorbeeld voor grof taalgebruik.
• Maak kenbaar wie je bent: influencers moeten niet alleen hun naam en die van hun onderneming duidelijk tonen. Ze moeten ook contactgegevens delen waarop ze bereikbaar zijn.

We vinden het heel goed dat er nu strenge regels zijn voor influencers op o.a. Instagram, Youtube en TikTok. Maar we zullen nog even moeten afwachten hoe dit in de praktijk gaat uitpakken. De regels zijn er pas net. We willen ook graag dat kleinere influencers zich aan deze regels moeten gaan houden.

Beperkte modus in YouTube

Voor de wat oudere kinderen is YouTube Kids niet zo geschikt, omdat bijvoorbeeld populaire vloggers onvindbaar zijn. Gebruik voor oudere kinderen daarom de 'Beperkte modus' van het gewone YouTube. Dit blokkeert de meest schadelijke filmpjes.

Google gebruikt allerlei signalen om mogelijk schadelijke content op te sporen en te filteren. Zoals de titel, beschrijving en metadata (achterliggende informatie) van video's. Ook de beoordelingen van gebruikers en leeftijdsbeperkingen worden daarbij gebruikt. Maar ook dit systeem is niet waterdicht, want daar is YouTube simpelweg te groot voor. 

Zo gebruik je de beperkte modus in YouTube

• Je moet een Google-account hebben en ingelogd zijn. Loop voor de zekerheid alle Google privacy-instellingen na.
• Ga naar youtube.com en log in.
• Klik op je profielfoto.
• Ga naar 'Instellingen' en dan naar 'Algemeen'.
• Zet met het schuifje Beperkte modus aan uit.

Kom je zelf schadelijke content in een video tegen? Dan kun je dat als ongepast aanmerken:

• Klik op een laptop rechtsonder de video op de 3 grijze puntjes. Op je smartphone klik je rechtsboven de video op het tandwieltje.
• Klik dan op 'melden'. Daar kun je aangeven wat je ongepast vindt aan de video.

Automatisch afspelen op YouTube uitzetten

Een standaard instelling op YouTube is het 'automatisch afspelen'. Dat zorgt ervoor dat na elke video automatisch de volgende begint. Om te voorkomen dat je kind in een eindeloze serie van foute filmpjes belandt, schakel je deze functie uit.

• Ga naar de weergavepagina van een video.
• Schuif de autoplay-schakelaar naar links. Het play-teken verandert in een pauze-teken.

Bepaalde kanalen blokkeren in YouTube

Het algoritme van YouTube beveelt video's aan op basis van video's die je eerder hebt gekeken. Deze laat YouTube zien als suggesties. Houd goed in de gaten wat voor soort video's je kind kijkt. Zit hier een video bij die je niet ziet zitten? Dan kun je instellen dat het kanaal erachter geblokkeerd wordt. Je moet dan wel ingelogd zijn:

• Ga naar het kanaal.
• Klik op de 3 grijze puntjes rechtsboven.
• Klik dan op 'gebruiker blokkeren'. Heb je kinderaccounts gekoppeld aan je eigen YouTube-account? Dan kun je het kanaal ook alleen voor je kinderen blokkeren.

YouTube volledig blokkeren

Wil je helemaal voorkomen dat je kinderen schadelijke filmpjes tegenkomen op YouTube? Dan zit er niets anders op dat YouTube volledig te blokkeren. 

Je maakt dan een account aan voor je kind en koppelt dit aan een digitale familie-omgeving. Daarin kun je instellen dat je kind niet op YouTube kan komen. Dat kan bijvoorbeeld met Google Family Link. Je kind krijgt dan een kinderaccount, waarbinnen je de leeftijd en beperkingen kunt instellen. Google vindt overigens zelf ook dat YouTube niet geschikt is voor kinderen. Een 9-jarige krijgt alleen toegang tot YouTube Kids.

Ook met programma's als Kaspersky Safe Kids of Norton Family Safety kun je YouTube blokkeren. Of gebruik Microsoft Family om de beperking in te stellen.

YouTube voor kinderen

Hele kleine kinderen kun je niet zelfstandig naar YouTube laten kijken. Er is altijd het risico dat ze een schadelijk filmpje tegenkomen. YouTube biedt maar heel weinig mogelijkheden voor het blokkeren van video's.

Google (eigenaar van YouTube) heeft YouTube Kids ontwikkeld. Dit is een kindervariant van het platform die vooral geschikt is voor peuters en kleuters. Dit helpt zeker, maar het is geen waterdicht systeem. Titels als Peppa Big of Mickey Mouse worden helaas misbruikt om kinderen schadelijke versies van deze tekenfilms te tonen. Blijf dus altijd in de buurt en kijk mee.

TikTok feed beïnvloeden

Het beïnvloeden van de video's die je kind op TikTok ziet, is nog lastiger dan bij YouTube. Je hebt eigenlijk maar 1 optie. Zo doe je het:

• Klik op de video die je kijkt, maar die je liever niet wilt zien.
• Klik in het menu dat verschijnt vervolgens op 'Niet geïnteresseerd'.

Wat er dan precies gebeurt, is onduidelijk. Het zorgt dat je de betreffende video niet meer ziet. Maar het is niet zeker of je geen video's meer ziet van de gebruiker die de video heeft geüpload. Daarvoor zorgt het algoritme waarschijnlijk pas als je een aantal keren video's van die gebruiker hebt gemarkeerd als niet interessant.