Is eten volgens de Vegan Schijf gezond?

Vegan of 'gewone' Schijf van Vijf?

De Vegan Schijf helpt je op weg om gezond veganistisch te eten. De Vegan Schijf is niet gezonder dan de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum. Wel is het voor dierenwelzijn en het milieu beter om geen dierlijke producten te gebruiken.

Een veganistisch eetpatroon is niet automatisch het meest gezond. Want in dierlijke producten zitten gezonde stoffen, zoals vitamine B12 en calcium. Maar volgens de Gezondheidsraad hangt het eten van bewerkt en rood vlees wel samen met een hoger risico op het krijgen van een beroerte, diabetes en kanker.

Goede punten aan de Vegan Schijf

Als je geen dierlijke producten eet, moet je erop letten dat je voldoende eiwit, ijzer, vitamine B1, vitamine B2, vitamine B12 en calcium binnenkrijgt. Deze voedingstoffen zitten veel in dierlijke producten. De Vegan Schijf speelt hier goed op in door:

• De helft van de schijf in te delen voor eiwitrijke producten. Dat zijn volkoren granen, peulvruchten, tofu, tempé, noten, pinda’s, pitten en zaden. Dit zijn ook bronnen van ijzer, vitamine B1 en vitamine B2.
• Extra aandacht voor het eten van calciumrijke producten. In het midden van de schijf (binnenste cirkel) staan de calciumrijke producten uit de vakken groente, fruit, noten en peulvruchten.
• Vitamine B12 supplementen aan te bevelen. Dat is ook het advies van het Voedingscentrum.

Verder adviseert de Vegan Schijf om voldoende vocht te drinken en voldoende groente en fruit te eten. Dat is natuurlijk altijd gezond.

Minder goede punten aan de Vegan Schijf

De Vegan Schijf vertelt niet hoeveel je uit elke vak moet eten om voldoende voedingstoffen binnen te krijgen. Dat maakt hem niet zo praktisch.

Vitamine D en vetten

De Vegan Schijf adviseert vitamine D-supplementen, maar geen smeer- en bereidingsvetten. Dat is vreemd. Smeer- en bereidingsvetten zijn juist een bron van vitamine D. Er wordt namelijk vitamine D toegevoegd aan halvarine, margarine en bak- en braadproducten. En de meeste zijn helemaal plantaardig. Eet je deze producten, dan is een vitamine D supplement minder snel nodig.

Ook zijn vetten een belangrijke bouwstof en brandstof voor ons lichaam. Ze leveren vitamine A en E. De Vegan Schijf heeft wel een vak voor noten, die zijn ook rijk aan de gezonde vetten.

Vis met omega 3 

Het Voedingscentrum raadt aan om elke week vette vis te eten. Vette vis heeft namelijk een positief effect op de gezondheid. Waarschijnlijk komt dit door de omega 3 vetzuren EPA en DHA in vis. Voor een veganist is het lastiger om voldoende EPA en DHA binnen te krijgen. Want dat zit vooral in vis en weinig in plantaardige voeding. 

Het advies van de Vegan Schijf is om als veganist omega 3-supplementen van plantaardige bron te nemen. Alleen weten wetenschappers nog niet zeker of omega 3-supplementen dezelfde effecten hebben als vis.

Calciumrijke producten

De Vegan Schijf beveelt specifiek aan om calciumrijke producten te eten. Maar de Vegan Schijf maakt niet duidelijk wat voldoende calcium is. Wil je je calciumbehoefte halen uit groente, fruit en peulvruchten dan moet je daar veel van eten. Het Voedingscentrum adviseert daarom om ook zuivelvervangers verrijkt met calcium te nemen. Het liefste ook met vitamine B12.

Raadpleeg een diëtist

Wil je veganistisch gaan eten? Een diëtist helpt je om een volwaardig voedingspatroon te ontwikkelen. De Vegan Schijf kan in combinatie met het advies van een diëtist een handig hulpmiddel zijn.

Duurzaamheid

Een veganistisch eetpatroon is altijd diervriendelijker. Hoeveel duurzamer een veganistisch eetpatroon precies is, hangt van allerlei zaken af. Bij een veganistisch (plantaardig) dieet worden grondstoffen efficiënter benut dan bij een dierlijk dieet. Er is veel water, energie en land nodig om diervoeding te maken. Bij plantaardige producten is dit niet het geval en dat maakt het efficiënter. Ook zorgt een plantaardig dieet voor een lagere uitstoot van broeikasgassen en is het minder milieubelastend. 

Onderzoek van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) toont aan dat een voedingspatroon zonder dierlijke producten het meest duurzaam is. Wanneer we wereldwijd de broeikasgassen willen terugdringen en de biodiversiteit terugbrengen, kunnen we het beste allemaal plantaardig gaan eten.