Blockchain: wat is het?

Nieuw soort database

Blockchain is een nieuw soort database, waarin transacties opgeslagen kunnen worden. Dat kunnen allerlei soorten transacties zijn. In het ene geval gaat het om betalingen met een digitale munt, in het andere om belangrijke gegevens die 2 partijen uitwisselen, zoals contracten, diploma's of eigendomsbewijzen.

Eén ding hebben ze gemeen. Het worden blokjes informatie die digitaal 'ondertekend' zijn door beide partijen. Zonder tussenkomst van een derde partij en ze worden direct opgeslagen in de database.

Onkraakbare ketting

Alle informatie wordt versleuteld opgeslagen in Blockchain met behulp van cryptografie. Digitale betaalmiddelen die gebruik maken van Blockchain-technologie - zoals de Bitcoin - worden daarom wel ‘cryptovaluta’ genoemd. Alle transacties worden in blokjes opgeslagen in een groot netwerk van computers. Een nieuw blokje bevat altijd informatie over het vorige blokje, wat weer informatie over het vorige bevat. Zo ontstaat een lange, onveranderbare en onkraakbare informatieketting.

Geen middelpunt

De meeste traditionele databases zijn centraal georganiseerd. Dat betekent dat er 1 locatie is waar alle gegevens opgeslagen zijn. Alleen daar worden gegevens gewijzigd en gedeeld met gebruikers. Bij Blockchain is dat anders: er is juist géén centraal punt, maar er zijn meerdere knooppunten (computers) die allemaal een exacte kopie van de database bevatten. Die knooppunten worden ook wel 'nodes' genoemd. Het verschil ziet er zo uit: 

Centrale database alleen het punt in het midden bevat een kopie	Een Blockchain-netwerk alle punten in het netwerk bevatten een kopie

Toezicht

Bij Blockchain is er dus niet 1 eigenaar of toezichthouder, zoals dat bij normale databases wel het geval is. Het toezicht ligt bij de gebruikers zelf. Nieuwe transacties worden door de ‘nodes’ in de database opgeslagen. Daarvoor moeten ze eerst een code zien te vinden die aangeeft dat alle informatie klopt. De nodes moeten het met elkaar ‘eens’ zijn dat de code juist is. Pas dan wordt de informatie opgeslagen in de ketting.

Niemand kan dus op eigen houtje informatie opslaan of wijzigen in de database. Kwaadwillenden kunnen zo onmogelijk foute transacties doen of data manipuleren.

Veilig?

Alle wijzigingen in de database worden automatisch gekopieerd naar alle computers. Het systeem is daarmee niet afhankelijk van 1 centrale database. Zo ontstaat er niet meteen een groot probleem als er iets met een van de knooppunten gebeurt. Wordt 1 van de computers in het netwerk gehackt of valt de stroom uit, dan zijn er altijd nog de andere ‘nodes’ met elk hun eigen kopie van de database. Dat maakt het veiliger dan systemen met een centrale database.

Toekomst

Blockchain is een 'open' technologie die voor veel verschillende toepassingen ingezet kan worden. Dat betekent dat iedereen die de techniek beheerst, zelf zijn eigen Blockchain-database kan bouwen voor zijn eigen toepassing. Je bepaalt daarbij een zogenoemd protocol. Een verzameling regels waaraan de database (en het gebruik ervan) moet voldoen. Zo onstaan dus verschillende blockchains.

Een van de voordelen van Blockchain is dat het onhandige papieren contracten en documentatie kan vervangen door veilige en slimme elektronische documenten. Dat kan veel processen efficiënter maken. 

Een aantal voorbeelden:

• Cryptovaluta: de bekendste Blockchain-toepassing. Vooral Bitcoin is veel in het nieuws. Maar er zijn er al honderden verschillende cryptovaluta. Ethereum en Litecoin zijn daar voorbeelden van. Elk hebben hun eigen variant van een Blockchain-database, waarbij tussenkomst van een financiele instelling overbodig is. Dat maakt het proces veel efficiënter. Internationale betalingen die normaal dagen of soms weken duren, zijn nu binnen 10 minuten geregeld.
• Zorg: zogenoemde Smart-contracts kunnen afspraken tussen bijvoorbeeld een zorgverzekeraar en een klant vastleggen. Zorgverzekeraars kunnen dit in de toekomst gebruiken. Op het moment dat je zorg krijgt, kun je dat aan je slimme contract voorleggen. Dat kan zelf bepalen of je ervoor verzekerd bent. Zo ja, dan wordt het automatisch vergoed. Dus geen tijdrovende procedures meer aan de kant van de verzekeraar.
• Patiëntgegevens: patiëntgegevens uit ziekenhuislaboratoria worden vaak nog per post verstuurd naar andere ziekenhuizen, en vervolgens handmatig ingevoerd in de computer. Een duur, foutgevoelig en traag proces. Met Blockchain-technologie kan het sneller, goedkoper en fouten zijn vrijwel onmogelijk.
• Auteursrechten: ook voor componisten, tekstschrijvers en auteurs is het mogelijk om rechten op te slaan in een Blockchain-database. Zo kunnen ze steeds als er iemand gebruik van maakt, automatisch een vergoeding krijgen. Een tussenpersoon die zich bezighoudt met auteursrechten is dan overbodig.

Energie

Het systeem van de blockchain vereist een enorme hoeveelheid rekenkracht, dus elektriciteit van een computer, om elke blokje te verifiëren en toe te voegen aan de ketting. En in het hele netwerk gaat het ook nog eens om duizenden computers.

Het aantal Bitcointransacties is nog relatief beperkt. Toch verbruiken alle Bitcoin-transacties en -handelingen samen al meer dan het totale stroomverbruik van Nederland. Daarom wordt volop gezocht naar nieuwe manieren om gegevens te controleren en toe te voegen in de database.