Grootschalig onderzoek: Nederland schiet tekort in kindermarketingregelgeving

Oproep aan Tweede Kamer voor nieuwe en scherpere regelgeving

'Tijd voor landelijke nieuwe en scherpere regelgeving, die het recht van ieder kind om op te groeien in een gezonde omgeving voorop stelt!', stelt Carolien Martens van de Alliantie bij de aanbieding van het onderzoek aan de Tweede Kamer op dinsdag 15 mei. Kinderen groeien op in een dik makende omgeving die een ongezond eetpatroon bevordert met overgewicht tot gevolg. Kindermarketing is hier mede-verantwoordelijk voor, door de consumptie van ongezonde voedingsmiddelen bij kinderen te stimuleren.

Onderzoeksbureau Profundo* nam het kindermarketingbeleid van 58 voedingsmiddelenfabrikanten** en supermarkten onder de loep. Dit zijn de top-10 grootste fabrikanten van frisdrank, chips, koekjes, ijs, chocolade en suikergoed en de top-5 supermarkten. Het is voor het eerst dat zoveel bedrijven ondervraagd zijn over hun beleid.

* Bron: Simons, M. en A. Herder (2018), Kindermarketingbeleid van ongezonde voeding: hoe scoren voedingsmiddelenbedrijven en supermarkten?, Amsterdam, Nederland: Profundo.

** 6 fabrikanten zijn actief in meerdere markten.

Fabrikanten en supermarkten versus landelijke Reclamecode voor Voedingsmiddelen

Meer dan de helft van de onderzochte bedrijven (32 van de 58) loopt met hun kindermarketingbeleid voor op de regelgeving van de RVV. Het beleid van deze 32 voorlopers is strenger dan de RVV op: mediadragers specifiek gericht op kinderen (zoals tv, radio, bioscoop en print met kinderen als primaire doelgroep), verpakkingen en point-of-sale materiaal (zoals winkeldisplays).

Kindermarketing op TV, online, bioscoop en print

De helft van de ondervraagde frisdrank-, chips- en ijsfabrikanten (5 van de 10) hanteert een totaalverbod op mediadragers specifiek gericht op kinderen onder de 13 jaar. Maar de RVV sluit deze productgroepen niet geheel uit en laat dus kindermarketing voor dit soort ongezonde producten wel toe.

Kindermarketing op verpakkingen en point-of-sale-materiaal

Daarnaast staan veel bedrijven het gebruik van kinderidolen, zelf-ontworpen figuren en marketingactivaties op de verpakking richting kinderen onder de 13 jaar niet toe. De RVV laat dit wel toe. Bijvoorbeeld:

• 5 van de 10 ijsfabrikanten hanteren een verbod op het gebruik van kinderidolen, zelf-ontworpen figuren en marketingactivaties op de verpakking.
• 7 van de 10 chipsfabrikanten hanteren een verbod op het gebruik van kinderidolen en marketingactivaties.
• 5 van de 10 frisdrankfabrikanten staan het gebruik van kinderidolen en marketingactivaties niet toe en één bedrijf alleen als het product voldoet aan de Schijf van Vijf. 6 van deze 10 fabrikanten hanteren een verbod op het gebruik van zelf-ontworpen figuren.

De resultaten van het beleid voor point-of-sale materiaal geven een vergelijkbaar beeld als dat voor de verpakking. Ook hier geldt dat de RVV het gebruik van kinderidolen, zelf-ontworpen figuren en marketingactivaties op point-of-sale materiaal voor dit soort producten wél toelaat.

Kettle Foods is positieve koploper qua beleid, op de voet gevolgd door Coca-Cola Nederland, Concorp, Katja Fassin, Mars en Nestlé. Zeven bedrijven lopen achter op de RVV. Negentien bedrijven, waaronder 8 van de 10 koekjesfabrikanten, wilden niet meedoen aan het onderzoek en zijn daarmee niet transparant in hun kindermarketingbeleid.

Landelijke nieuwe regelgeving is nodig én mogelijk!

'Het onderzoek toont aan dat de huidige landelijke regelgeving ver achterloopt op de realiteit,' aldus Carolien Martens van de Alliantie. 'De RVV als normering is volkomen achterhaald en staat daarnaast te ver af van de normering die de overheid aan gezonde voeding stelt. Alleen kindermarketing voor gezonde voedingsmiddelen, volgens de Schijf van Vijf, zou de norm moeten zijn! Wij roepen de Tweede Kamer op nieuwe en scherpere regelgeving in te voeren.'

De Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding is een actief samenwerkingsverband dat de strijd aangaat tegen op kinderen gerichte marketing van ongezonde voedingsmiddelen. Ieder kind heeft het recht om op te groeien in een gezonde omgeving.

De Alliantie heeft 19 partners (status april 2018):