Luchtreiniger kopen: waar let je op?

Een luchtreiniger kan een goede investering zijn. Bijvoorbeeld als bij jou de buitenluchtkwaliteit slecht is, of als je ook in huis veel last hebt van hooikoorts. Een luchtreiniger kan ook zorgen voor minder virussen of bacteriën in de lucht. Maar goed ventileren blijft altijd nodig.  

Het grootste deel van de dag breng je binnenshuis door. Door allerlei oorzaken kan daar de luchtkwaliteit veel slechter zijn dan buiten. Dit kan bijvoorbeeld gezondheidsklachten veroorzaken.

Lees meer over:
Soorten luchtvervuiling binnenshuis

Deeltjes zoals pollen komen tot in je neus, keel en ogen. Dit merk je heel goed als je hooikoorts hebt. Kleinere (stof)deeltjes kunnen tot in je longen komen en nog kleinere deeltjes zoals die in tabaksrook kunnen uiteindelijk in je hele lichaam terechtkomen.  

Een luchtreiniger kopen is zeker niet het eerste wat je moet doen om de luchtkwaliteit in je woning te verbeteren. Zorg eerst dat je zelf minder luchtvervuiling veroorzaakt.

Lees onze:
14 tips voor betere luchtkwaliteit in huis

Voor een kleine slaapkamer kun je een ‘kleinere’ luchtreiniger kopen dan voor een woonkamer.

In onze Vergelijker geven we advies over wat de maximale kamergrootte is op basis van onze test. Dit wijkt meestal af van wat de fabrikant opgeeft. 

Wij meten de luchtverversingssnelheid. Die wordt bepaald door de kwaliteit van de filterlagen en de hoeveelheid lucht die door de filters stroomt. De kamergrootte in vierkante meters berekenen we met de volgende aannames:

• De plafondhoogte is 2,5 meter
• In 20 minuten wordt 90% van de lucht gezuiverd

In de berekening nemen we mee dat de 'vervuiling' in de loop van de tijd deels vanzelf 'uit de lucht valt', op de vloer en op meubels. We rekenen met de luchtverversingssnelheid van een nieuw filter en deeltjes van 0.2 µm - 0.5 µm.

Om lucht te reinigen, kan het apparaat meerdere filters gebruiken, vaak gecombineerd in 1 vervangbaar onderdeel. 

Wasbaar pre-filter

Dit filter vangt bijvoorbeeld kattenharen en voorkomt dat die in het volgende filter terecht komen.

Deeltjesfilter, bijvoorbeeld HEPA

Dit filter vangt bijvoorbeeld stof, pollen, rookdeeltjes en aerosolen. Dit is vaak een HEPA-filter. Lees meer: Luchtreiniger met HEPA-filter

Koolstoffilter

Dit filter vangt gassen en (onaangename) geuren, zoals de vluchtige stoffen uit schoonmaakmiddelen of kookluchtjes. Als de structuur ervan zo open is dat je er doorheen kunt kijken, zal hij niet zo goed werken. 

Controleer voor je een luchtreiniger koopt of je vervangende filters kunt kopen. Als je een filter nooit vervangt, zal die uiteindelijk verstoppen. Je kunt deeltjesfilters (bijv HEPA) en koolstoffilters niet schoonmaken. Een vol filter kan zelfs voor gevaar zorgen als er schimmel in komt. Let hier zeker op als je een tweedehands exemplaar koopt, omdat filters voor sommige oudere modellen lastig te krijgen zijn.   

Alle filters hebben een levensduur. Deze is afhankelijk van hoe vaak het apparaat aan staat, hoe vaak je het filter reinigt en hoe vuil de lucht in je huis is. Fabrikanten raden over het algemeen aan om filters om de 6 maanden te vervangen.  

Sommige machines hebben een indicatielampje voor het vervangen van het filter. Sommige sturen een melding naar een smartphone-app.    

Tip: download vooraf de handleiding voor meer informatie. 

De goedkoopste luchtreinigers kosten ongeveer €60. Je hebt ze ook voor honderden euro’s, maar dat is geen garantie voor een goede prestatie.  

Behalve de aanschafkosten, ben je bij een luchtreiniger geld kwijt aan: 

Vervanging van filters

Er zijn deeltjes- of koolstoffilters te koop voor €10 of €15. Maar een nieuw filter kan ook zomaar €50 of meer kosten. Als je bij jouw luchtreiniger het filter elk half jaar moet vervangen, is dat een flinke kostenpost.   

Stroomverbruik

Stel dat jouw luchtreiniger elke dag 8 uur lang op vol vermogen aan staat, dan kost dat €10 tot bijna €70 per jaar. Dat is gebaseerd op de aanname dat elektriciteit 31 cent per kWh (kilowattuur) kost. 

Bij de modellen die we testen, tonen we deze kosten in onze productvergelijker.

Over hun luchtreiniger van WINIX, Dyson en Philips zijn de gebruikers in ons panel heel tevreden. Over de andere merken hebben we nog te weinig data. Maar let op: tevredenheid betekent niet dat ze ook echt goed de lucht reinigen. In onze test kijken we hier wel naar, dus kijk goed naar de testresultaten per model.

Blijkbaar hebben gebruikers wel het idee dat een luchtreiniger werkt, anders zijn ze niet zo tevreden. Bijna 1100 panelleden deelden begin 2024 hun ervaringen met ons.

De meeste luchtreinigers hebben een ingebouwde timer. Daarmee kun je bijvoorbeeld instellen dat hij in de hoogste stand staat als je naar je werk bent. En 's avonds en 's nachts op een lagere, stillere snelheid draait. Hoe vaker lucht wordt gefilterd, hoe schoner de lucht in je kamer is.

Veel modellen hebben een luchtkwaliteitsensor en automatische stand. Als je bijvoorbeeld net deodorant hebt gespoten, detecteert de sensor een verandering in de luchtkwaliteit en gaat het apparaat harder werken.  

Een gekleurd lampje op de luchtreiniger geeft informatie over de geschatte luchtkwaliteit in de kamer. In een smartphone-app kun je een grafiekje vinden van de veranderingen in luchtkwaliteit in de loop van de tijd.

Veel luchtreinigers bedien je simpel met knoppen op het apparaat. Maar er zijn ook luchtreinigers die je kunt bedienen met een app op je smartphone. Sommige van deze apps hebben handige functies. Zoals informatie over de luchtkwaliteit in de ruimte en een melding als je het filter moet vervangen. Er zijn er ook met rapporten over de buitenluchtkwaliteit in jouw buurt.

Sommige luchtreinigers hebben ook andere functies, zoals verwarming of bevochtiging. Die functies hebben we niet getest. 

In de laagste stand zijn sommige luchtreinigers nauwelijks hoorbaar, maar in de hoogste stand produceren ze soms echt vervelende herrie.  

Als je de luchtreiniger in je slaapkamer wilt gebruiken, kun je kijken naar een luchtreiniger met een nachtstand. Dan draait de ventilator langzamer en schijnen indicatorlichtjes minder fel. Daar heb je dan minder last van.  

Maakt je nieuwe luchtreiniger toch meer geluid maakt dan je had verwacht? Laat hem dan overdag zijn werk doen in de slaapkamer met gesloten deuren en schakel hem ’s nachts uit. Op die manier is de lucht in je slaapkamer in ieder geval veel schoner wanneer je gaat slapen. 

In plaats van met filters kan lucht ook gereinigd worden met ‘ionisatie’: geioniseerde luchtmoleculen hechten zich aan fijne stofdeeltjes. Deze 'geladen' deeltjes hechten zich makkelijker aan oppervlakken.

Vaak is het een extra functie van een luchtreiniger. Ionisatoren kunnen schadelijke bijproducten creëren, zoals ozon. Hoeveel is afhankelijk van allerlei factoren. 

Er zijn 2 typen luchtreinigers met ionisator. De lucht gaat van de ionisator:

• meteen de kamer in. Geladen deeltjes slaan vervolgens neer op een oppervlak in de buurt. Dit is niet zo effectief.
• eerst door een elektrostatisch filter. Dit werkt goed, want er zijn nauwelijks geladen deeltjes die het apparaat verlaten.

Veel luchtreinigers met ionisatoren hebben een ECARF-certificaat. De bijbehorende test toont aan dat de ozonuitstoot onder een veilige waarde blijft.

Kijk goed in de handleiding. Daarin staat bijvoorbeeld: 'gebruik de ionisatie-functie alleen in een goed geventileerde ruimte om de opbouw van ozon te voorkomen.'

 

De ozonlaag hoog boven ons voorkomt dat schadelijk UV-licht het aardoppervlak bereikt. Dat is gunstig. Maar als er ozon ontstaat in de lucht die wij inademen, is dat schadelijk.

Vermijd het liefst alles dat zichzelf omschrijft als ‘ozongenerator’. Als je een longaandoening hebt, kan ozon leiden tot ademhalingsmoeilijkheden. Zelfs als je gezond bent, kan ozon je luchtwegen irriteren. Ook kan ozon reageren met verontreinigende stoffen om hun chemische samenstelling te veranderen. 

Sommige mensen ruiken ozon heel snel. Het ruikt een beetje als chloor.

Ook de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) adviseert om luchtreinigers die ozon uitstoten niet meer te gebruiken of na gebruik de ruimte goed te ventileren.