Tips bij een winterdip

Donkere grot

Wat zou er gebeuren als je altijd in het donker zou leven, zonder daglicht? Overleef je dat wel? Hier zijn wel experimenten mee gedaan. Zo hebben onderzoekers een groep vrijwilligers 40 dagen laten leven in een Franse grot. Zonder daglicht, maar wel met de mogelijkheid kunstlicht op te wekken. Met dit onderzoek wilden ze kijken wat leven zonder daglicht zou doen met de biologische klok van de vrijwilligers. Uit dit experiment blijkt dat een dag zonder daglicht voor je gevoel geen 24 uur duurt, maar langer of korter.

Verstoring

Als je langere tijd in het donker leeft, kan je ritme helemaal worden verstoord, alsof je een jetlag hebt. Onderzoek naar langdurig leven in volledige duisternis – dus ook zonder kunstlicht – is niet gedaan, omdat dat onethisch zou zijn. Maar bekend is dat een gebrek aan daglicht samenhangt met allerlei klachten, waaronder moeheid, concentratieproblemen, slaapproblemen en somberheid. Bij ongeveer 3% van de bevolking, zo’n 450.000 Nederlanders, leidt die somberheid zelfs tot een winterdepressie.

Tips

Wat kun je doen om een somber, futloos gevoel tijdens de donkere maanden te voorkomen of verminderen?

• Blijf ’s ochtends niet te lang in bed liggen, maar sta op tijd op om je biologische klok te helpen.
• Maak ’s ochtends zodra het licht is, of anders vroeg in de middag een wandeling in een stevig tempo. Blootstelling aan daglicht gecombineerd met een fysieke activiteit – dit mag ook iets anders zijn dan wandelen – is goed voor je humeur en slaapkwaliteit.
• Ga binnen dicht bij een raam zitten en zorg dat het licht van buiten op je ogen valt.
• Kijk voor het slapengaan niet naar felle schermen van een televisie, computer of telefoon.
• Eet gezond en regelmatig en zorg dat je voldoende vitamines en mineralen binnenkrijgt.

Lichttherapie

Voor wie last heeft van een sombere stemming in de winter, kan lichttherapie helpen. Er zijn lichttherapielampen te koop voor thuis, maar het is aan te raden om een dergelijke therapie bij een arts of psycholoog te volgen. Die kan goed beoordelen of je er baat bij hebt en zorgt er ook voor dat je de lamp op de juiste manier gebruikt.

Lichtklinieken gebruiken lampen van 10.000 lux. Lux geeft de lichtsterkte aan. Ter vergelijking: direct zonlicht is 100.000 lux, daglicht of indirect zonlicht is 10.000 tot 15.000 lux en een bewolkte dag is 1000 lux.

Overigens heeft het ook op een bewolkte dag zin om naar buiten te gaan. Niet alleen voor de beweging, maar ook om te profiteren van het gunstige effect van licht.