Boeterente vaak niet goed berekend

Nieuwe wet

Op 14 juli 2016 is de Nederlandse wet aangepast. In de wet staat: dat de aanbieder van hypothecair krediet geen vergoeding mag rekenen voor een vervroegde aflossing van een hypothecair krediet (hypotheek) die hoger is, dan het geleden financiële nadeel dat de aanbieder heeft bij vervroegde aflossing. Ook moet de berekeningswijze van de te betalen vergoeding voor de klant voldoende transparant zijn. De vereisten gelden vanaf 14 juli 2016 en gelden ook voor hypotheken die vóór 14 juli 2016 zijn afgesloten.

Op zich is het niet onredelijk dat een aanbieder een vergoeding vraagt voor de vervroegde aflossing van hypotheken. De aanbieder is vaak op zijn beurt verplichtingen bij anderen aangegaan. De wet stelt dat de vergoeding niet hoger mag zijn dan het geleden financiële nadeel.

Daar zit het probleem. Een hypotheek is een complex product. Er zijn dus veel manieren om dat nadeel vast te stellen. In de praktijk valt de berekening vaak in het nadeel van de consument uit.

Onderzoek AFM

De komst van nieuwe wetgeving was voor de AFM aanleiding om een onderzoek te starten naar de wijze waarop aanbieders de vergoeding voor vervroegde aflossing berekenen Op basis van dit onderzoek is de AFM van oordeel, dat de boeterente vaak niet op de juiste manier wordt berekend.

De leidraad

De Consumentenbond heeft er op aangedrongen de boeterente bij spaarhypotheken eerlijker te berekenen. Wij zijn blij dat dit in de leidraad is opgenomen, dat scheelt veel geld! Toch zijn we niet tevreden.

Banken steken het geld dat ze eerder terug ontvangen weer in nieuwe hypotheken. Het meest eerlijk is een rekenrente die aansluit bij de gemiddelde rentevaste periode van hypotheken die nu worden afgesloten of verlengd. Die rentevaste periode verschilt echter per aanbieder en verschuift in de loop der jaren. Ze zal gemiddeld echter veel dichter de oorspronkelijke rentevaste periode liggen dan bij de resterende rentevaste periode.

De AFM heeft gemakshalve gekozen voor de laatste, omdat de meeste banken nu hiervan uitgaan. Dit leidt tot een veel hogere boete. Dit wringt des te meer omdat de nieuwe rekenmethode van de annuïteitenhypotheek bij de meeste banken tot veel hogere boetes leidt dan de rekenmethode die de bank nu hanteert. Het gebruik van de rekenrente behorend bij de oorspronkelijke rentevaste periode zorgt ervoor dat deze boetes niet veel hoger uitkomen.

De AFM heeft de uitgangspunten voor de berekening van een hypotheekboete in de leidraad op papier gezet. Hier moeten banken minimaal aan voldoen. Wanneer boeterentes op basis van de leidraad opnieuw worden berekend, zal blijken dat er vele lager uitvallen. Dat geldt zelfs altijd voor bankspaarhypotheken en spaarhypotheken. Dat betekent dat consumenten geld terug moeten krijgen.

Vervolg

Samen met de onafhankelijk hypotheek adviseur Ikbenfrits is de Consumentenbond een uitgebreid onderzoek gestart. Aan de hand van de hypotheekvoorwaarden én de praktijk stellen wij vast in hoeverre de banken aan de leidraad voldoen. En welke gevolgen dat heeft voor individuele gevallen. Wij komen zo snel mogelijk met de resultaten naar buiten.